Της Αθανασίας Κωνσταντίνου
Συζήτηση με την Ιωάννα Δημοσθένους, Stagiaire στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ιωάννα Δημοσθένους, απόφοιτη Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μοιράζεται μαζί μας εμπειρίες που απέκτησε κάνοντας πρακτική άσκηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης. Επίσης, μας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιλογής μας για πρακτική άσκηση, ανάμεσα σε χιλιάδες υποψήφιους απ΄όλη την Ευρώπη!

Iωάννα είχες την ευκαιρία να επιλεγείς ανάμεσα σε 10750 υποψήφιους από όλη την Ευρώπη για πρακτική άσκηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ποια διαδικασία πέρασες για να επιλεχθείς τελικά στις Βρυξέλλες στη Γενική Διεύθυνση για τη Δικαιοσύνη (DG Justice);
Καταρχάς πρέπει να αναφέρω πως νιώθω πάρα πολύ τυχερή που επιλέγηκα ως μια από τα 700 άτομα που έκαναν άσκηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περίοδο μεταξύ Μαρτίου – Ιουλίου 2013. Η αίτηση μου έγινε δεκτή και επιλέγηκα μεταξύ περίπου 10750 υποψηφίων που αιτήθηκαν να κάνουν πρακτική άσκηση στην Επιτροπή τη συγκεκριμένη περίοδο.
Για να λάβω μέρος στην πρακτική άσκηση που ξεκινούσε τον Μάρτιο του 2013, ετοίμασα και έστειλα την αίτηση και όλα τα δικαιολογητικά μου μέχρι τις 31/8/2012. Αρχικά, συμπλήρωσα την αίτηση διαδικτυακά. Την τύπωσα και την ταχυδρόμησα μαζί με όλα μου τα δικαιολογητικά, τουτέστιν, αντίγραφο του πτυχίου, του μεταπτυχιακού, όλων των συνεδρίων και καλοκαιρινών σχολείων που είχα συμμετάσχει, πτυχία ξένων γλωσσών, βιογραφικό σημείωμα καθώς και 2 συστατικές επιστολές. Παρόλαυτα να πω πως η διαδικασία για υποβολή αίτησης για πρακτική άσκηση έχει πρόσφατα απλοποιηθεί. Από εδώ και στο εξής αυτοί που αιτούνται για πρακτική άσκηση υποβάλουν την αίτησή τους μόνο online. Και στην περίπτωση που περάσουν στη 2η φάση της επιλογής, τότε θα τους ζητηθεί να στείλουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
Ιωάννα γνώριζες πως ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος. Tι έκανες για να αυξήσεις τις πιθανότητες σου να επιλεγείς;
Ναι, γνώριζα πως ο συναγωνισμός είναι τεράστιος, οπότε προσπάθησα η αίτηση μου να είναι πλήρης και λεπτομερής. Μπορεί οι συστατικές επιστολές να είναι προαιρετικές, αλλά ήξερα πως θα κάνουν τη διαφορά στην αίτησή μου, γι’ αυτό και συμπεριέλαβα 2 συστατικές επιστολές από προηγούμενους εργοδότες μου.
Πότε ενημερώθηκες ότι επιλέγηκες;
Ενημερώθηκα στα μέσα Δεκεμβρίου πως πέρασα στο 2ο γύρο επιλογής. Στο 2ο γύρο επιλογής περνάνε περίπου 1500 άτομα αν δεν απατώμαι και από αυτά επιλέγονται τα 700 περίπου. Έλαβα ένα μήνυμα στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, πως ήθελαν να μου πάρουν μια τηλεφωνική συνέντευξη. Τους έδωσα το τηλέφωνό μου και με πήρανε τηλέφωνο. Είδα από την υπογραφή του ατόμου που μου έστειλε το μήνυμα, που εργάζεται, και μπήκα στο διαδίκτυο και έψαξα πληροφορίες για το τι κάνουν στην γενική διεύθυνσή του και ποιες οι προτεραιότητές τους. Οπότε ήμουνα προετοιμασμένη.
Αφού πέρασαν 4 μήνες από τη μέρα που είχα στείλει την αίτησή μου, το βιογραφικό μου είχε εμπλουτιστεί, αλλά φυσικά δεν το γνώριζαν. Γι’ αυτό «τόλμησα» κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνέντευξης και είπα όσα έκανα το διάστημα αυτό, που δεν εμφανίζεται στο βιογραφικό μου. Η τηλεφωνική συνέντευξη πήγε καλά και στα μέσα Ιανουαρίου έμαθα πως επιλέγηκα να εργαστώ στη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, στον τομέα Ποινικού Δικαίου και συγκεκριμένα στην ομάδα για την εκπαίδευση των Δικαστών. Αυτό που με «έσωσε» και επιλέγηκα, ήταν το γεγονός πως «τόλμησα» να πω για την ανάμειξη μου στην Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, γεγονός που δεν εμφανιζόταν στο βιογραφικό μου που έστειλα τον Αύγουστο. Η επιλογή μου έγινε ειδικά λόγω του γεγονότος της εργασίας μου κατά την προεδρία και τις εμπειρίες που αποκόμισα από αυτήν.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρω κάτι που έμαθα όταν έφτασα στις Βρυξέλλες. Θεωρείται πρακτική στην Ευρώπη, όταν περάσεις στο 2ο γύρο της επιλογής, εσύ να στέλνεις ξανά το βιογραφικό σου και ένα γράμμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος στις διάφορες γενικές διευθύνσεις που σε ενδιαφέρουν! Είναι το λεγόμενο lobbying. Τα περισσότερα άτομα που επιλέγηκαν, επικοινώνησαν τα ίδια με τα διάφορα units των γενικών διευθύνσεων, σε μια προσπάθεια να γίνει η παρουσία τους αισθητή και να επιλεγούν. Ελάχιστοι δεν το ήξεραν (μεταξύ αυτών και οι 10 Κύπριοι που επιλέγηκαν τελικά) συνέπεια να μην κάνουν lobbying και τελικώς να επιλεγούν, όπως εγώ. Γι’ αυτό, μέσα από την εμπειρία μου πλέον, συμβουλεύω όσους περάσουν στη δεύτερη φάση, μόλις μάθουν πως πέρασαν να αρχίσουν να «βομβαρδίζουν» με μηνύματα όλα τα Units των Γενικών Διευθύνσεων που τους ενδιαφέρουν, σε μια προσπάθεια να κάνουν την παρουσία τους αισθητή καθώς και να επιλεγούν τελικά για πρακτική άσκηση. Με άλλα λόγια, εάν περάσετε στη δεύτερη φάση, φροντίστε να είστε προετοιμασμένοι για LOBBYING!
Πολύ χρήσιμες οι συμβουλές σου Ιωάννα! Ποια καθήκοντα είχες στη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Επιλέγηκα στη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, στον τομέα Ποινικού Δικαίου και συγκεκριμένα στην ομάδα για την εκπαίδευση των Δικαστών. Επομένως, η ομάδα μου ειδικευόταν στην εκπαίδευση των δικαστών σε ζητήματα ποινικού δικαίου, αστικού δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ομάδα μου είναι επιφορτισμένη με το έργο του συντονισμού των διάφορων οργανισμών και ινστιτούτων που παρέχουν την εκπαίδευση στους δικαστές για τη μεταξύ τους συνεργασία, για την έγκριση των προγραμμάτων τους καθώς και για την οικονομική τους ενίσχυση. Κατά συνέπεια, οργανώσαμε ένα συνέδριο που όλοι οι οργανισμοί που παρέχουν εκπαίδευση βρέθηκαν μεταξύ τους και έβγαλαν κάποια συμπεράσματα. Επίσης, συμμετείχα σε συναντήσεις των ενδιαφερόμενων οργανισμών τους οποίους συντονίζει η Επιτροπή, στις οποίες έχω συναντήσει πολλούς σημαντικούς ανθρώπους στον τομέα της δικαιοσύνης. Μεταξύ άλλων, έχω ερευνήσει τα συστήματα δικαίου των υποψηφίων και των εν δυνάμει υποψηφίων κρατών στην ΕΕ, καθώς επίσης έκανα συγκριτική μελέτη των αριθμών των δικαστών και των προγραμμάτων που υπάρχουν στις 28 πλέον χώρες της ΕΕ, όσον αφορά την εκπαίδευση.
Ποία ήταν τα προσόντα που σε διαφοροποίησαν ανάμεσα σε χιλιάδες υποψηφίους; Μίλησε μας λίγο για το ακαδημαϊκό σου υπόβαθρο, τις διάφορες εμπειρίες σου και τα ενδιαφέροντα σου.
Η αλήθεια είναι πως αν και στην προκήρυξη της πρακτικής άσκηση ζητείται μόνο πτυχίο πανεπιστημίου και η γνώση της μητρικής γλώσσας και 2 άλλων επισήμων γλωσσών της ΕΕ, ο συναγωνισμός είναι τεράστιος και σίγουρα μόνο αυτά δεν φτάνουν για να σε κάνουν να ξεχωρίσεις ανάμεσα σε 10750 υποψηφίους.
Εγώ προσωπικά, όταν αιτήθηκα για την πρακτική άσκηση, είχα πτυχίο από τη Νομική Σχολή των Αθηνών, μεταπτυχιακό στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο του Νοttingham στην Αγγλία, είχα παρακολουθήσει το Erasmus στην Ουγγαρία για ένα εξάμηνο και είχα συμπληρώσει τους 10 από τους 12 μήνες άσκησης μου στη Νομική Υπηρεσία για την εγγραφή μου στο παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο ως δικηγόρος. Στη νομική υπηρεσία ασχολήθηκα μεταξύ άλλων με ζητήματα Ευρωπαϊκού Δικαίου, καθώς και με την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, κάτι που αξιολογήθηκε θετικά στην αίτηση και την τελική επιλογή μου.
Εκτός από τις σπουδές μου, κατά τη διάρκεια της αίτησής μου είχα και άλλες έξω-ακαδημαϊκές δραστηριότητες να αναφέρω κατά την αίτησή μου. Έχω συμμετάσχει σε πολλά Μοντέλα Ηνωμένων Εθνών ανά την Ευρώπη, καθώς και προσομοιώσεις Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έχω παρακολουθήσει πολλά συνέδρια και ημερίδες σε σχέση με τα Ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Έχω ασχοληθεί με Μη- Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως το Διοικητικό Συμβούλιο της ELSA Cyprus (Ευρωπαϊκή Ένωση Φοιτητών και Νέων Νομικών – Παράρτημα Κύπρου) καθώς και με τη δεξαμενή σκέψης Ευρωπαίων Φοιτητών (European Students’ Think Tank). Όπως καταλαβαίνετε, είχα ένα αρκετά καλό βιογραφικό, όπως και όλοι οι υπόλοιποι ασκούμενοι που γνώρισα. Οι περισσότεροι είχαν τουλάχιστον κάποιον μεταπτυχιακό τίτλο, και προηγούμενη συμμετοχή σε άλλα Ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το Εrasmus ή το Leonardo da Vinci. Εν κατακλείδι, για τη συμμετοχή σου στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης πρέπει να έχεις ένα αξιόλογο βιογραφικό, το οποίο να δείχνει πως είσαι άτομο που ασχολείται με τα Ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Γι’ αυτό συστήνω σε όποιον θέλει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης, με όποιον τρόπο μπορεί να συμμετέχει σε προγράμματα της ΕΕ, να δείχνει ενδιαφέρον και γενικά να ασχολείται, γιατί η ενασχόλησή του θα εκτιμηθεί ιδιαιτέρως. Και αν δεν επιλεγεί κατά την πρώτη του αίτηση, να μην απογοητευθεί και να συνεχίσει να προσπαθεί, εμπλουτίζοντας το βιογραφικό του.
Πιστεύεις ότι η εργασιακή εμπειρία που απέκτησες αλλά και οι νέες γνώσεις που αφομοίωσες σχετικά με την ΕΕ θα σου φανούν χρήσιμα εφόδια για τη μελλοντική σου καριέρα;
Θεωρώ πως ναι. Πριν την άσκησή μου στην Επιτροπή, βλέποντας διάφορες ανακοινώσεις για θέσεις εργασίας στις Βρυξέλλες γενικότερα, είχα παρατηρήσει πως η πρακτική άσκηση ήταν προϋπόθεση για την επιλογή σου. Οπότε από πριν επιλεγώ, κατάλαβα πόσο σημαντική θεωρείται η εμπειρία εργασίας στα όργανα της ΕΕ. Μετά το τέλος της πρακτικής μου άσκησης, επειδή μεσολαβούσε καλοκαίρι, δεν προσπάθησα να βρω κάποια δουλειά, οπότε δεν ξέρω ακόμα να σας αναφέρω πως αξιολογείται η άσκηση στο βιογραφικό μου από μελλοντικούς εργοδότες μου.
Το να εργάζεσαι στις Βρυξέλλες ως ασκούμενος, μπορώ ειλικρινά να δηλώσω πως είναι μια τεράστια εμπειρία. Οι ασκούμενοι, συγκροτούν διάφορες επιτροπές με τις οποίες ασχολούνται και διευθύνουν κατά τις ελεύθερες τους ώρες: από επιτροπή προστασίας του περιβάλλοντος, μέχρι επιτροπή χορού ή ταξιδιών. Εγώ προσωπικά είχα δημιουργήσει την επιτροπή Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων. Μαζί με την ομάδα μου, οργανώναμε συνέδρια και ημερίδες, προσκαλώντας ως ομιλητές Ευρωβουλευτές, διπλωμάτες και πολιτικούς. Προσωπικά ανέλαβα και διοργάνωσα ένα διήμερο ταξίδι στο Στρασβούργο για 50 ασκούμενους, στο οποίο παρακολουθήσαμε την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου και μας δόθηκε η ευκαιρία να συνομιλήσουμε εκ του σύνεγγυς με μια Κύπρια Ευρωβουλευτή και έναν Φιλανδό Ευρωβουλευτή. Η εμπειρία του να μιλάς και να γνωρίζεις προσωπικά πολιτικούς διπλωμάτες και Ευρωβουλευτές είναι εξαιρετική. Είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω (όπως και άλλοι ασκούμενοι) και με Επιτρόπους, όπως η Κύπρια Επίτροπος κα. Βασιλείου, η Ελληνίδα κα. Δαμανάκη, καθώς και με την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα. Viviane Reading. Η συνάντηση όμως που θα μου μείνει αξέχαστη, ήταν η προσωπική πρόσκληση που έλαβα από τον προσωπικό βοηθό του Προέδρου της Επιτροπής κ. Barroso για φιλική συνάντηση μαζί του και συζήτηση για την καθημερινότητά του και την εμπειρία του να είσαι το δεξί χέρι του Προέδρου της Επιτροπής.
Θα παρότρυνες και άλλους νέους να κυνηγήσουν αυτή την ευκαιρία, δηλαδή να αιτηθούν για πρακτική άσκηση σε έναν από τους οργανισμούς της ΕΕ; Εκτός από εργασιακή πείρα, τι άλλο χρήσιμο μπορούν να αποκομίσουν από μια τέτοια εμπειρία;
Θεωρώ πως για όποιον θέλει να ασχοληθεί με τα Ευρωπαϊκά τεκταινόμενα, η πρακτική άσκηση στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός από εμπειρία θεωρείται και σαν «υποχρεωτικό» προσόν. Υποχρεωτικό σε εισαγωγικά, γιατί δεν θεωρείται πάντα απαραίτητο προσόν, αλλά συνεκτιμάται θετικά από τους μελλοντικούς εργοδότες. Το να εργάζεσαι σε ένα περιβάλλον μαζί με ανθρώπους από 27 άλλα κράτη-μέλη, αποτελεί μια μοναδική εμπειρία, διευρύνει τους ορίζοντές σου και σε κάνει να μάθεις πολλά για τη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία ανήκουμε εδώ και 9 χρόνια.
Δουλεύοντας για την ΕΕ, έχεις σχηματίσει μια νέα διαφορετική εικόνα στο μυαλό σου από αυτήν που είχες πριν;
Είναι αλήθεια πως μετά την εμπειρία μου στην ΕΕ, έχω σχηματίσει μια διαφορετική άποψη από αυτήν που είχα πριν πάω στις Βρυξέλλες. Πριν την πρακτική μου άσκηση, θεωρούσα πως γνώριζα αρκετά πράγματα για την ΕΕ. Φτάνοντας στις Βρυξέλλες, κατάλαβα πως όσα γνώριζα στην θεωρία ήταν μεν σωστά, αλλά στην πράξη γνωρίζεις πως πραγματικά δουλεύουν τα Ευρωπαϊκά όργανα. Τώρα αντιλαμβάνομαι καλύτερα έννοιες, ξεχωρίζω τις διαδικασίες που ακολουθούνται στα όργανα, και γενικά νιώθω πως γνωρίζω πολλά περισσότερα. Μέσα από την πρακτική άσκηση μαθαίνεις όχι μόνο τα καλά της ΕΕ αλλά και τις αδυναμίες της, τις οποίες δεν αναλογίζεσαι τόσο όταν είσαι απλός «θεατής» των διαδικασιών. Και η ΕΕ έχει πολλές φορές παραδεχτεί ανοικτά τις αδυναμίες της, εργάζεται έτσι ώστε τις αδυναμίες να τις κάνει ευκαιρίες για βελτίωση. Και είναι πολύ σπουδαίο να βλέπεις την εξέλιξη της ΕΕ από μέσα τόσο σαν Ευρωπαίος πολίτης, όσο και ως εργαζόμενος στα όργανα της ΕΕ.
To Bέλγιο πως σου φάνηκε; Πόσο Ευρωπαίοι νιώθουν οι πολίτες του;
Το Βέλγιο είναι μια χώρα, που στην Κύπρο δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτήν, πέραν από το γεγονός πως στις Βρυξέλλες «φιλοξενούνται» θεσμικά όργανα της ΕΕ. Είναι γεγονός πως οι Βέλγοι αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα σαν κράτος, και το ίδιο τους το κράτος λειτουργεί κάπως περίπλοκα. Αλλά είναι ωραίο να προσπαθείς να μάθεις την ιστορία του κράτους που σε φιλοξενεί καθώς και τα προβλήματα που οι κάτοικοί του αντιμετωπίζουν. Προσωπικά προσπάθησα να έχω επικοινωνία με Βέλγους, να μάθω για την ιστορία τους, τα προβλήματα τους κλπ. Αλλά η εξαιρετική γεωγραφική θέση του Βελγίου, σου δίνει την ευκαιρία όχι μόνο να ταξιδέψεις στο Βέλγιο, σε όμορφες και διάσημες πόλεις όπως η Μπρούζ, η Αμβέρσα, η Γάνδη, η Λιέγη, αλλά επίσης με μεγάλη ευκολία να επισκεφθείς τις γειτονικές χώρες όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ιωάννα ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Θα ήθελες να εργαστείς και μετέπειτα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ σε μια μόνιμη θέση εργασίας;
Θα ήθελα να εργαστώ ξανά σε κάποιο από τα όργανα της ΕΕ. Εκτός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα με ενδιέφερε να εργασθώ και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μακάρι να μου δοθεί σύντομα η ευκαιρία να επιστρέψω στις Βρυξέλλες. Μέχρι τότε, δεν πρέπει κανένας μας να επαναπαύεται. Γι’ αυτό θα συνεχίσω να εμπλουτίζω το βιογραφικό μου, για να γίνει αρκετά ανταγωνιστικό και να καταφέρω να κερδίσω επάξια μία θέση στα όργανα της ΕΕ.
Κλείνοντας την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση μας, θα μπορούσες να μας δώσεις χρήσιμες ιστοσελίδες όπου οι νέοι μπορούν να ψάξουν για ευκαιρίες σταδιοδρομίας στην ΕΕ;
Η σελίδα της Ευρωπαϊκής υπηρεσίας επιλογής προσωπικού (EPSO) είναι www.eu-careers.eu . Για ευκαιρίες πρακτικής άσκησης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κοιτάξουν στο σύνδεσμο http://europa.eu/epso/doc/traineeshipsguide_en.pdf .
Σε ευχαριστούμε που μοιράστηκες τις εμπειρίες σου μαζί μας. Καλή Συνέχεια!
LinkedIn: Ioanna Demosthenous
e–mail: ioannademosthenous@hotmail.com